اگر بخواهیم برنامه نویسی را به زبان ساده تعریف کنیم، میتوانیم بگوییم مجموعهای از دستورات و کدهایی هستند که سیستمها میتوانند درک کنند، و خط به خط این دستورات را اجرا کنند. به عبارتی منظور از برنامه نویسی آن قطعه کدهایی است، که باعث برقراری ارتباط میان انسان و ماشین میشود.
البته لازم به ذکر است که این قطعه کدها توسط برنامه نویسها نوشته میشود. به طور کلی برنامه نویس یا Programmer کسی است که با استفاده از زبانهای برنامه نویسی کدها را مینویسد و برای اجرا به کامپیوتر می دهد.
برای درک بهتر به این مثال دقت کنید. تصور کنید قصد پختن کیک هویجی را دارید، اما طرز تهیه آن را نمیدانید. بنابراین شما تصمیم میگیرید برای پخت کیک از یک کتاب آشپزی استفاده کنید تا مطابق دستورات کتاب عمل کنید.
در اینجا شمایی که طبق دستورات پیش میروید، حکم کامپیوتر و فردی که دستور پخت کیک هویج را نوشته است، حکم برنامه نویس را دارد. درواقع، این برنامهها هستند که به کامپیوترها فرمان میدهند تا دستوری را اجرا کنند و الگوریتمهای کامپیوتری را خلق کنند. با این وجود، همهی اینها فقط بخشی از برنامه نویسی را شامل میشوند.
تاریخچه برنامه نویسی
مفهوم برنامه نویسی برای اولین بار در قرن نوزدهم در سال 1883 توسط آدا لاولیس (Ada Lovelace) که یک ریاضیدان و نویسندهی انگلیسی بود، شناخته و تعریف شد. او در 10 دسامبر سال 1815 میلادی در بریتانیا متولد شد.
خانم آدا لاولیس در سن 17 سالگی هنگام کار بر پروژه موتور تحلیلی (Analytical Engine) دانشمند و مخترع معروف چارلز ببیج (Charles Babbage)، دریافت که این کامپیوتر ابتدایی کارهای پیچیدهتری از محاسبات ساده ریاضی را میتواند انجام دهد. این کامپیوتر ابتدایی دستگاهی بود، که میتوانست دستورالعملها و حافظهی خود را اصلاح و در آنها تغییراتی بوجود آورد.
بنابراین شروع به نوشتن اولین الگوریتم برنامه نویسی برای ارتباط با این موتور تحلیلی کرد و به این ترتیب، تبدیل به اولین برنامه نویس دنیا شد. او الگوریتمی را طراحی کرد که موتور تحلیلی با استفاده از آن میتوانست اعداد برنولی را محاسبه کند. موتور تحلیلی تعدادی از مفاهیم محاسباتی را به دنیا ارائه کرد که حتی امروزه هم از آنها استفاده میشود